داروی دیازید یا مکسزید (حاوی تریامترن و هیدروکلروتیازید) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف میشود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با دیازید (Dyazide) یا مکسزید (Maxzide) مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم دربارهی این دارو، در مطلب پیشرو بررسی خواهد شد.
معرفی داروی دیازید (Dyazide) یا مکسزید (Maxzide)
داروی دیازید (Dyazide)، که با نام تجاری مکسزید (Maxzide) نیز شناخته میشود، ترکیبی از هیدروکلروتیازید و تریامترن است. در واقع این دارو، با نام تریامترن یا تریامترن هیدروکلروتیازید نیز شناخته میشود. هیدروکلروتیازید یک مُدرِ (ادرار آور) است که از جذب بیش از اندازهی نمک توسط بدن، که باعث حبس مایعات میشود، جلوگیری میکند. تریامترن نیز یک مُدر نگهدارندهی پتاسیم است که آن نیز از جذب بیش از اندازهی نمک توسط بدن جلوگیری میکند و مانع از افت سطح پتاسیم در بدن فرد میشود.
داروی دیازید برای درمان حبس مایعات در بدن (edema) و همچنین درمان فشار خون بالا، استفاده میشود. این دارو معمولاً به افرادی داده میشود که سایر داروهای مُدر (ادرارآور) را استفاده کردهاند و باعث شده که سطح پتاسیم در خون آنها کاهش پیدا کند.
اطلاعات مهم درباره دیازید
در صورتی که بیماری کلیوی، مشکلات ادراری و یا میزان بالای پتاسیم در خون دارید، و یا این که سایر داروهای ادرار آور که شبیه به تریامترن هستند را مصرف میکنید، نباید از دیازید استفاده کنید.
از مکملهای پتاسیم، جایگزینهای نمک یا شیرِ کم-سدیم در حین مصرف این دارو استفاده نکنید؛ مگر اینکه دکتر به شما اجازه داده باشد.
داروی دیازید میتواند باعث افزایش بیش از حد پتاسیم در بدن شما شود به طوری که خطرناک باشد. خصوصاً اگر شما مبتلا به دیابت، بیماریهای مزمن و یا بیماریهای کلیوی باشید و یا اینکه پا به سن گذاشتهاید. در صورتی که علائم پتاسیم بیش از حد را دارید، فوراً با دکترتان تماس بگیرید. این علائم عبارتند از: حالت تهوع، ضربان قلب آهسته یا غیر طبیعی، بی حسی، مور مور شدن، ضعف عضلات، بی حرکت شدن هر قسمت از بدن؛
نوشیدن الکل، میتواند فشار خون شما را بیشتر پایین آورد و ممکن است باعث افزایش برخی از عوارض جانبی ناشی از مصرف داروی دیازید شود.
رژیم غذایی پر نمک را استفاده نکنید. نمک زیادی، باعث میشود که بدنتان آب از دست بدهد و تاثیر داروی دیازید بر روی شما را کاهش میدهد.
یادآوری میشود که از مکملهای پتاسیم، جایگزینهای نمک یا شیرِ کم-سدیم در حین مصرف این دارو استفاده نکنید؛ مگر اینکه دکتر به شما اجازه داده باشد.
در هنگام ورزش کردن و یا در هوای گرم، سعی کنید که آب بدنتان بیش از حد از دست نرود و دچار گرمای زیاد هم نشوید. در مورد نوع و میزان مایعاتی که باید مصرف کنید، با دکتر خود صحبت کنید. زیرا در برخی موارد، مصرف نوشیدن بیش از حد مایعات در دوره مصرف این دارو میتواند به همان میزان خطرناک باشد که مصرف نکردن مایعات خطرناک است.
نکات مهمی که قبل از مصرف دیازید باید رعایت کرد
اگر نسبت به هیدروکلروتیازید (شامل HCTZ, HydroDiuril, Lotensin HCT, Zestoretic و غیره) یا تریامترن (Dyrenium) آلرژی (حساسیت) دارید، یا اگر موارد زیر را دارید، نباید از این دارو استفاده کنید:
– بیماری کلیوی دارید و یا قادر به ادرار کردن نیستید؛
– میزان پتاسیم در بدن شما زیاد است؛
– از داروهای مُدر (ادرار آور) که شبیه به تریامترن هستند (مانند آمیلورید، اسپیرونولاکتون) استفاده میکنید.
– از مکمل های پتاسیم استفاده میکنید؛
داروهای مُدر (ادرار آور) مانند تریامترن میتواند باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شما تا میزان خطرناکی شود و چنانچه شما مبتلا به بیماری کلیوی، دیابت یا بیماریهای مزمن باشید و یا پا به سن گذاشتهاید، احتمال رخ دادنش در شما بیشتر خواهد بود. در مورد خطراتی که شخص شما را تهدید میکند، از دکتر خود سوال کنید.
برای اطمینان از اینکه مصرف قرص دیازید برای شما خطری در پی ندارد، در صورتی که موارد زیر را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید:
- دیابت؛
- سیروز کبدی یا سایر بیماریهای کبدی؛
- بیماری قلبی، اختلالات ریتم قلب؛
- نقرس؛
- اگر رژیم غذایی با میزان نمک پایین دارید؛
- سابقهی آب مروارید یا آب سیاه؛
- سابقهی سنگ کلیه؛
- آلرژی نسبت به داروهای سولفایی یا پنی سیلین؛
مصرف داروی دیازید برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است.
مصرف داروی دیازید در دوران بارداری و شیردهی
هنوز مشخص نیست که آیا مصرف این دارو برای جنین خطر زاست یا خیر؛ اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید؛
تریامترن و هیدروکلروتیازید میتوانند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب به نوزاد شوند. در دوره مصرف این دارو از شیردهی بپرهیزید.
نحوه مصرف
دیازید را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. دکتر شما ممکن است هر از گاهی میزان دوز مصرفی شما را تغییر دهد تا به نتیجهی بهتری دست پیدا کنید. از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
داروی دیازید معمولاً یک بار در روز مصرف میشود.
بیماری های مزمن ممکن است بر روی میزان پتاسیم خون شما تاثیر بگذارد. اگر دارای یک بیماری مزمن، آسیب و یا یک مسالهی فوریت پزشکی هستید، به دکتر خود اطلاع دهید.
اگر نیاز است تا آزمایشات پزشکی و یا جراحی بر روی شما انجام شود، از قبل به دکتر اطلاع دهید که در حال مصرف دارویی هستید که حاوی هیدروکلروتیازید است. ممکن است لازم باشد تا برای مدت کوتاهی مصرف داروی دیازید را متوقف کنید.
در دوره مصرف این دارو، لازم است تا هر چند مدت یک بار آزمایش خون بدهید تا میزان پتاسیم بدن شما بررسی شود. مخصوصاً در هنگامی که برای اولین بار اقدام به مصرف این دارو کردهاید و یا وقتی که تغییراتی در دوز مصرفی شما به وجود میآید. ممکن است شما هیچ علامتی را مشاهده نکنید اما آزمایش خون شما مشخص میکند که میزان پتاسیم در خونتان چه قدر است و آیا بیش از حد است یا خیر؛
همچنین عملکرد قلب شما نیز ممکن است نیاز باشد تا با استفاده از دستگاه ECG (الکتروکاردیوگرافی) (گاهی EKG هم نامیده میشود) بررسی گردد.
اگر بابت فشار خون بالا تحت درمان هستید، حتی زمانی که احساس بهبودی داشتید، به مصرف قرص دیازید ادامه دهید. فشار خون بالا اغلب بدون هیچ علامت خاصی است. ممکن است لازم باشد تا آخر عمرتان از داروهای فشار خون استفاده کنید.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما، نور و رطوبت قرار دهید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، دیازید را مصرف کنید. برای جبران دوز مصرفیِ فراموش شده، داروی اضافی مصرف نکنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. علائم مصرف بیش از اندازهی این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
افزایش ادرار، حالت تهوع، استفراغ، ضعف، تب، گرم یا قرمز شدن صورت، اسپاسم یا گرفتگی عضلات؛
در دوره مصرف این دارو از چه مواردی باید اجتناب کرد؟
از مکملهای پتاسیم، جایگزینهای نمک یا شیرِ کم-سدیم در حین مصرف این دارو استفاده نکنید؛ مگر اینکه دکتر به شما اجازه داده باشد.
در هنگام ورزش کردن و یا در هوای گرم، سعی کنید که آب بدنتان بیش از حد از دست نرود و دچار گرمای زیاد هم نشوید. در مورد نوع و میزان مایعاتی که باید مصرف کنید، با دکتر خود صحبت کنید. زیرا در برخی موارد، مصرف نوشیدن بیش از حد مایعات در دوره مصرف این دارو میتواند به همان میزان خطرناک باشد که مصرف نکردن مایعات خطرناک است.
داروی دیازید ممکن است بر روی اندیشیدن یا واکنش نشان دادن شما تاثیر بگذارد و اختلال ایجاد کند. اگر رانندگی میکنید یا قصد انجام کاری دارید که نیاز به هوشیاری زیادی دارد، احتیاط کنید.
رژیم غذایی پر نمک را استفاده نکنید. نمک زیادی، باعث میشود که بدنتان آب از دست بدهد و تاثیر داروی دیازید بر روی شما را کاهش میدهد.
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، مصرف دیازید را متوقف کرده و بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- تاری دید، دید تونلی، چشم درد، دیدن هاله در اطراف چراغ ها؛
- احساس سبکی در سر، طوری که حس کنید ممکن است بیفتید؛
- ضربان قلب تند، آهسته یا نامنظم؛
- ادرار تیرهرنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زرد شدن چشم ها یا پوست)؛
- تب، گلو درد و سردرد که به همراه تاول های شدید، پوسته پوسته شدن و جوش های پوستی قرمزرنگ باشد؛
- میزان پتاسیم بالا – علائم: حالت تهوع، ضربان قلب آهسته یا غیر طبیعی، بی حسی، مور مور شدن، ضعف عضلات، بی حرکت شدن هر قسمت از بدن؛
- میزان پتاسیم پایین – علائم: گرفتگی عضلات پا، یبوست، ضربان قلب غیر طبیعی، لرزش در قفسهی سینه، افزایش تشنگی یا ادرار، بی حسی یا مور مور شدن، ضعف عضلات یا احساس شل شدگی؛
- سایر علائم عدم تعادل الکترولیتی – مثلاً: تشنگی، خشک شدن دهان، دل درد، خواب آلودگی، ضعف، ضربان قلب تند، درد یا ضعف عضلانی، احساس بی قراری یا احساس سبکی در سر؛
- مشکلات کلیوی – ادرار ناچیر و یا ادرار نکردن، ادرار به همراه درد و یا به سختی ادرار کردن، تورم در پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس؛
- سندروم لوپوسمانند – درد یا تورم در مفاصل که به همراه تب، تورم غدد، درد های عضلانی، درد در قفسهی سینه، افکار یا رفتار غیر طبیعی؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی دیازید عبارت است از:
- دل درد، حالت تهوع، اسهال یا یبوست؛
- سرگیجه، سردرد؛
- تاری دید؛
- خشک شدن دهان؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر دیازید – تداخل های دارویی
هر دارویی که مصرف میکنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:
- همهی داروهای فشار خونتان؛
- آمفوتریسین B ؛
- دیگوکسین؛
- کلرپروپامید؛
- ملیّن ها؛
- بیتیم؛
- متنامین؛
- رقیق کنندههای خون؛
- داروهای استروئیدی (مانند پردنیزون و غیره)؛
- داروهای مهارکننده ACE – مانند: بنازپریل، کاپتوپریل، انالاپریل، فوزونوپریل، لیزینوپریل، مئو زیپریل، پریندوپریل، کویناپریل، رامیپریل، تراندولاپریل؛
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی – مانند: آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و غیره؛
البته لیست بالا همهی داروهایی که با دیازید تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با تریامترن و هیدروکلروتیازید تداخل داشته باشند؛ اعم از داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد میشود مطلب داروی دیلتیازم برای درمان فشار خون بالا را نیز مطالعه کنید.