حمله خواب (نارکولپسی) چیست؟ عوامل خطر، علائم، تشخیص و درمان

حمله خواب یک اختلال سیستم عصبی مادام‌العمر‌است که موجب خواب غیرطبیعی می‌شود که می‌تواند بر کیفیت زندگی یک فرد تأثیر بگذارد. این وضعیت نادر است که تخمین زده می‌شود که حدود ۱ نفر از هر ۲۰۰۰ نفر را تحت تأثیر قرار دهد. نشانه‌های نارکولپسی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۵ سالگی شروع می‌شوند، هرچند این وضعیت اغلب به‌درستی شناخته نمی‌شود. نارکولپسی باعث خواب‌آلودگی روزمره و حملات خواب می‌شود. در اکثر موارد، این مورد نیز باعث از دست دادن غیرمنتظره و موقت کنترل عضلات که به‌عنوان کاتالپسی شناخته می‌شود. این اختلال یک بیماری مرگ‌بار نیست، اما در مواقعی این اختلال می‌تواند به حوادث، صدمات و یا شرایط تهدیدکننده زندگی منجر شوند.

 انواع حمله خواب

دو نوع نارکولپسی وجود دارد: نوع ۱، نارکولپسی همراه با کاتالپسی است و نوع ۲، نارکولپسی بدون کاتالپسی است. نوع ۱ شایع‌ترین نوع این بیماری است. کاتالپسی، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند در افتراق با حرکات تشنجی اشتباه گرفته شود.

علائم حمله خواب چیست؟

کارشناسان خواب علائم نارکولپسی را به حرکت رو به کاهش سریع چشم (REM) نسبت می دهند.  علائم هر چند وقت یک بار و چگونگی شدت علائم ممکن است متفاوت باشد.

علائم رایج احتمالی این بیماری عبارت اند از:

خواب آلودگی روزانه: خواب آلودگی بیش از حد در روز اغلب اولین علامت نارکولپسی است. در طول روز دشوار است که به  فرد مبتلا به این بیماری درستی عمل کند.

کاتالپسی: این ناگهانی، از دست دادن موقت تن عضله است. این می تواند توسط احساسات شدید باعث شود. این ممکن است شامل هیجان، خنده، خشم، و ترس باشد. فرکانس کاتاپلکسی متفاوت است. بعضی افراد ممکن است آن را چند بار در روز داشته باشند. افراد دیگر ممکن است چند بار در سال آن را تجربه کنند.

هذیان های خوابیدن: هذیان نیز ممکن است در افراد مبتلا به نارکولپسی رخ دهد. این به این دلیل است که رویا دیدن معمولا بخشی از خواب REM است. اگر رویاها زمانی اتفاق بیافتد، که شما تا حدی بیدار باشید، ممکن است به نظر ب رسد  آنها واقعیت هستند.

فلج خواب: این مورد عدم توانایی حرکت یا صحبت در هنگام خوابیدن، رویادیدن یا بیدار شدن است. این مورد تنها چند دقیقه طول می کشد و فلج خواب موجب بروز فلج ناگهانی در خواب REM می شود. همچنین این مورد حرکات چشم و یا توانایی تنفس را تحت تاثیر قرار نمی دهد. حتی در افراد مبتلا به نارکولپسی نیز این مورد حتی ممکن است رخ دهد. نارکولپسی همچنین می تواند با سایر اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب، سندرم پاهای بی قرار و بی خوابی همراه باشد.

چه عاملی باعث ایجاد حمله خواب می شود؟

علت دقیق حمله خواب ناشناخته است. با این حال، اکثر افراد مبتلا به نارکولپسی و کاتاپلکسی مقدار کمی پروتئین مغزی به نام هیپوکتین دارند. یکی از عملکردهای هیپوکرتین، تنظیم چرخه خواب شماست.دانشمندان بر این باور هستند که میزان هیپوکرتین پایین ممکن است توسط چندین عامل ایجاد شود. جهش ژنی مشخص شده است که موجب کاهش سطح هیپوکتین می شود. اعتقاد بر این است که این کمبود ارثی، همراه با یک سیستم ایمنی که  به سلولهای سالم حمله می کند، به بروز بیماری نارکولپسی کمک می کند. سایر عوامل مانند استرس، قرار گرفتن در معرض سموم و عفونت نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد.

ظهور الگوهای خواب غیر طبیعی

خواب معمولی در پنج مرحله و دوره اتفاق می افتد. وقتی چرخه خواب شروع می شود، ما از خواب سبک  ب هخواب عمیق، سپس به خواب REM می رویم یعنی زمانی که خواب و فلج عضله رخ می دهد، در حرکت ایم. در اولین دوره خوابREM   هفتاد تا نود دقیقه طول می کشد. هر چه بیشتر ما  درخواب بمانیم، زمان بیشتری را صرف REM می کنیم و زمان کمتری در خواب عمیق صرف می کنیم. دانشمندان معتقدند که خواب مناسب REM برای بقای ما ضروری است. افراد مبتلا به نارکولپسی می توانند به طور ناگهانی به خواب روند، تن عضلانی خود  را از دست بدهند و شروع به خواب کنند. این ممکن است در هر زمانی  اتفاق بیفتدو مهم نیست که چه کاری انجام می دهید یا چه زمانی از روز است. هنگامی که این اتفاق می افتد، خواب REM آنها نامناسب و خود به خودی می شود. علائم خواب REM می تواند تنها در یک بار اتفاق می افتد.

این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

مرکز نارکولپسی در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد گزارش می‌دهد که از هر ۲،۰۰۰ آمریکایی یک نفر مبتلابه بیماری نارکولپسی است. اگر دچار خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در روز یا یکی دیگر از علائم معمول نارکولپسی هستید، با پزشک خود در مورد احتمال ابتلای به این بیماری، صحبت کنید. خواب‌آلودگی روزانه در بسیاری از انواع اختلالات خواب رایج است. پزشک شما از شما درباره سابقه درمان یا بیماری شما سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی نیز انجام می‌دهد. آن‌ها به دنبال سابقه‌ای از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در روز و از دست دادن ناگهانی از دست دادن تن عضلانی می‌گردند. معمولاً پزشک برای بررسی تشخیص درست نیاز به بررسی الگوی خواب شما و چندین آزمایش دیگر دارد.

برخی از ارزیابی‌های رایج خواب عبارت‌اند از:

 مقیاس خواب‌آلودگی (ESS) یک پرسشنامه ساده است. این پرسش‌نامه در این مورد را که چقدر احتمال دارد که در شرایط مختلفی بخوابید را بررسی می‌کند.

ActiGraph، یا سایر دستگاه‌های مانیتورینگ خانه، می‌تواند پیگیری نحوه و زمان خوابیدن را حفظ کند. این دستگاه مانند ساعت مچی استفاده می‌شود و می‌تواند برای این منظور به همراه با یک دفتر خاطرات استفاده شود.

آزمایش پلی استومنوگرافی: (PSG) که برای انجام این آزمایش، نیاز به گذراندن شب در یک مرکز پزشکی دارید. شما می‌توانید در حین اتصال الکترودها به پوست سر شما، خودتان بر اندازه‌گیری فعالیت مغز، ضربان قلب و ریتم، حرکت چشم، حرکت عضلانی و تنفس نظارت کنید. این آزمون همچنین می‌تواند آپنه خواب را تشخیص دهد.

آزمایش تأخیر چندگانه (MSLT) تعیین می‌کند چه مدت طول می‌کشد تا شما در طول روز در خواب بمانید. همچنین به‌سرعت در خواب REM وارد می‌شود. این آزمایش اغلب روز بعد از یک پلیسومنوگرافی داده می‌شود. شما باید روزانه هر دو ساعت یک‌بار از بین ۴ تا ۵ روز بیدار شوید.

برای جمع‌آوری مایع مغزی نخاعی (CSF) برای اندازه‌گیری سطح هیپوکرتین، از مایع ستون فقرات کمری استفاده می‌شود. انتظار می‌رود هیپوکرتین در CSF در افراد مبتلابه نارکولپسی کم باشد. برای این آزمون، پزشک شما یک سوزن نازک بین دو مهره کمری شما قرار خواهد داد.

گزینه‌های درمان بیماری حمله خواب

نارکولپسی هیچ درمان قطعی ندارد این بیماری، یک بیماری مزمن است که در سراسر عمر طول می کشد. هدف درمان ، کنترل علائم و بهبود عملکرد روزانه است. محرک ها، تنظیمات شیوه زندگی و اجتناب از فعالیت های خطرناک در درمان این اختلال مهم هستند.

داروهای متعددی برای درمان نارکولپسی وجود دارد؛ مثلاً:

برای تقویت بیداری می‌توان از محرک‌هایی نظیر آرمودافینیل ( نوویگیل )، مودیفینیل (پروگریل) و متیل فنیدیت (ریتالین) استفاده کرد.

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای می‌توانند کاتاپلکسی، فلج ناشی از خواب و توهم‌ها را در فرد بیمار کاهش دهند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایند مانند یبوست، خشکی دهان و احتباس ادراری داشته باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین-نوریدافرین (SNRI)، مانند ونلافاکسین (Effexor)، می‌توانند به تنظیم خواب و خلق‌وخوی در فرد بیمار کمک کنند. آن‌ها می‌توانند در درمان کاتاپلکسی، توهم و فلج خواب مفید باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs)، مانند فلوکستین (Prozac)، همچنین می‌توانند به تنظیم خواب و بهبود خلق شما کمک کنند.

آنچه شما می‌توانید در خانه انجام دهید

در اینجا چندین گام وجود دارد که می‌توانید برای زندگی ساده‌تر و ایمن‌تر با بیماری حمله خواب، آن‌ها را انجام دهید:

• به معلمان و سرپرستان درباره وضعیت خود بگویید اگر خواب می‌بینید، باید آن‌ها این وضعیت را درک کنند
• آگاه باشید که بعضی از درمان‌های نارکولپسی باعث می‌شود که نتیجه آزمایش شما در مورد محرک هاو بعضی داروها مثبت باشد.

• برای جلوگیری از سوءتفاهم‌ها، قبل از شروع کار، با کارفرمای خود صحبت کنید.

• خوردن وعده‌های غذایی سبک و یا گیاهی در طول روز مفید است. قبل از فعالیت‌های مهم یک وعده غذایی سنگین مصرف نکنید.

• سعی کنید بعد از وعده‌های غذایی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چرت بزنید.

• در طول روز، برای مقابله با حمله خواب برنامه‌ریزی کنید. این امر ممکن است به شما در جلوگیری از خواب‌آلودگی روزانه کمک کند.

• اجتناب از مصرف نیکوتین و الکل و نوشیدنی‌های الکلی. چون مصرف آن‌ها می‌توانند علائم را بدتر کند.

• به‌طور منظم تمرین های ورزشی کنید. این می‌تواند به شما در شب راحت‌تر بماند و در طول روز هشدار دهد.

• حفظ وزن طبیعی. محققان به ارتباط بین حمله خواب و داشتن اضافه‌وزن دست پیداکرده‌اند.

• برخی از کشورها ممکن است شرایط رانندگی را برای افراد مبتلابه نارکولپسی محدود کنند. اطمینان حاصل کنید که با بخش محلی وسایل نقلیه خود را چک کنید. آن‌ها می‌توانند شما از در معرض خطر قرار دادن هرکسی یا شکستن قانون دورنگه دارند.

نتیجه‌گیری

زندگی همراه با این بیماری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند به‌شدت تنش‌زا باشد و موجی از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد را در شما به همراه داشته باشد و در طی یک دوره ممکن است به شما یا دیگران آسیب برساند. با اخذ تشخیص درست، با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین درمان را برای شما پیداکرده و به راهنمایی‌های فوق عمل کنید، در صورت تشخیص و عمل به توصیه‌های پزشکی، می‌توانید حمله خواب خود را مدیریت کنید وزندگی سالم خود را ادامه دهید.

منبع مقاله HEALTHLINE
این مقاله به طور اختصاصی توسط مجله قرمز ترجمه شده است. اگر مقاله فوق مورد پسند شما واقع شد، خرسند خواهیم شد که نظرات و پیشنهادات و انتقادات خود را برای هرچه بهتر شدن سطح کیفی مقالات با ما در میان بگذارید.