نام کریم عبدالجبار بی هیچ تردیدی برای عاشقان سینه چاک ورزش بسکتبال نام آشنایی است. مردی که در دوران فعالیت ورزشی خود موفق به ثبت رکوردهای فراوانی شده که بسیاری از آن‌ها پس از گذشت چند دهه هنوز دست نخورده باقی مانده‌اند. بهانه‌ی اصلی ما برای نگارش مطلب پیش رو تازه‌ترین تجربه‌ی کریم عبدالجبار در دنیای فرهنگ و هنر است. پس پیشنهاد می‌کنیم برای کسب آگاهی بیشتر از این تجربه، در ادامه‌ی مطلب پیش رو با مجله قرمز همراه باشید.

احتمالا بسیاری از کسانی که با فعالیت‌های گسترده‌ی مدنی کریم عبدالجبار آشنایی دارند، از این موضوع با خبرند که شهرت و محبوبیت او تنها به دنیای ورزش محدود نمی‌شود. تقریبا هیچ عرصه‌ای وجود ندارد که این بسکتبالیست پر آوازه به آن وارد شده اما نتوانسته باشد موفقیت قابل توجهی در آن کسب کند. بزرگ‌ترین شاهد این مدعا هم یازده کتابی است که کریم عبدالجبار تا کنون به رشته‌ی تحریر در آورده است. آثاری که از گستردگی موضوعی قابل توجهی برخوردارند و برخی از آن‌ها جزو پر فروش‌ترین‌ آثار زمان خود بوده‌اند. اکنون شاهد انتشار دوازدهمین کتاب کریم عبدالجبار هستیم. اثری به نام مربی وودن و من (Coach Wooden and Me) که به شرح مبسوط بخشی از گذشته‌ی او اختصاص دارد.

کریم عبدالجبار و آقای مربی

بیشتر روایت‌های موجود در کتاب مربی وودن و من بر دوران جوانی کریم عبدالجبار متمرکز است. روزگاری که او در حال تبدیل شدن به یک ستاره‌ی نوظهور بسکتبال بود و نخستین گام‌های موفقیت در این راه را محکم و استوار بر می‌داشت. درخشش این نوجوان بلند قامت در تیم بسکتبال دبیرستان، شانس حضور او را در دانشگاه UCLA فراهم کرد. دانشگاهی که به سکوی پرتاب او برای کسب دانش، شهرت و محبوبیت تبدیل شد. مشارکت ویژه‌‌ی کریم عبدالجبار در تجربه کردن هفتاد و یک برد پی در پی در مسابقات دبیرستانی، آماری نبود که تیم‌های ورزشی مطرح کالج‌های امریکا به همین راحتی از آن بگذرند. به این ترتیب این نوجوان با استعداد از نیویورک راهی کالیفرنیا شد تا در شناخته شده‌ترین دانشگاه آن‌ منطقه با یکی از تاثیرگذارترین افراد زندگی خود یعنی جان وودن آشنا شود.

عبدالجبار کنار اوباما

جان وودن یکی از نخستین مربیان حرفه‌ای دوران ورزشی کریم عبدالجبار به شمار می‌رود که توانسته نقش مهمی را در شکل‌گیری شخصیت او ایفا کند. مردی که در پر تلاطم‌ترین روزهای زمانه‌ی خود با مستعدترین شاگرد دوران مربیگری‌اش آشنا شد.

دهه‌ی شصت و هفتاد میلادی روزگار چندان خوشایندی برای سیاه‌پوستان امریکایی به شمار نمی‌رفت. گرچه آن‌ها پس از مبارزات مدنی فراوان بالاخره توانسته بودند از برخی حقوق اجتماعی برابر با سفیدپوستان بهره‌مند شده و شانس حضور در محیط‌های فرهنگی معتبری نظیر دانشگاه‌ها را به دست بیاورند، اما در عین حال هنوز بسیاری از تبعیض‌ها در مورد آن‌ها به قوت خود باقی بود.

با این حال جان وودن به عنوان یک مربی سفیدپوست هیچ تفاوتی میان شاگردان خود قائل نبود و به رنگ و نژاد آن‌ها توجه خاصی نداشت. با توجه‌ به گفته‌های کریم عبدالجبار، وودن تلاش می‌کرد بازیکنان خود را از هیاهوی دنیای بیرون از زمین بسکتبال دور نگه دارد و به ترفندهای مختلف هوش و حواس آن‌ها را تنها به ورزشی که در حال انجام آن هستند معطوف کند. با این هدف که آن‌ها بتوانند در ادامه‌ی مسیر زندگی خود به شهروندان خوب و قابل احترامی برای جامعه تبدیل شوند.

کریم عبدالجبار معتقد است که مربی دوران جوانی او یعنی جان وودن برای قبول تحولاتی که در جامعه‌ی آن زمان امریکا در حال به وجود آمدن بود، زمان فراوانی را صرف کرد و در این زمینه بسیار با خود کلنجار رفت. فعالیت‌های مدنی ضد جنگ، تلاش سیاه‌پوستان برای دست‌یابی به حق و حقوقی که از آن‌ها دریغ شده بود و همچنین جنبش زنان برای کسب حقوق برابر با مردان از جمله اتفاق‌های مهمی بود که جامعه‌ی آن زمان امریکا با آن دست و پنجه نرم می‌کرد.

با وجود آن که آقای مربی تلاش می‌کرد کریم عبدالجبار و سایر هم تیمی‌هایش را از حاشیه‌های مختلفی که بیرون از زمین بسکتبال وجود داشت جدا کرده و آن‌ها را روی متن فعالیت‌هایشان یعنی حضور درخشان در میدان مسابقه متمرکز نگه دارد، اما بسکتبالیست جوان، پر شر و شور و بلند قامت نیویورکی افکار دیگری را در ذهن خود می‌پروراند و نمی‌خواست تنها یک ورزشکار ساده باقی بماند. در واقع او نمی‌توانست نسبت به رویدادها و تحولات مهمی که دور و برش در جریان بودند بی تفاوت باقی بماند.

کریم عبدالجبار عصیانگر بلندبالا

شاید بتوان گفت کریم عبدالجبار در بخشی از فعالیت ورزشی و اجتماعی خود کم و بیش همان راهی را پیمود که بوکسور مشهور سیاه‌پوست یعنی محمد علی (کاسیوس کلی) در آن گام برداشت. چرا که او نیز برای نشان دادن اعتراض خود نسبت به بی عدالتی‌های دور و برش همانند محمد علی به دین اسلام گروید و با برگزیدن نام کریم عبدالجبار، نام اصلی خود یعنی فردیناند لوییس آلسیندور جونیور را کنار گذاشت. البته او در زمان آشنایی خود با جان وودن هنوز با نام فردیناند شناخته می‌شد و تا پس از ترک دانشگاه یو سی ال ای و پیوستن به تیم میلواکی باکس نیز فردیناند آلسیندور باقی ماند.

عبدالجبار کنار وودن

در واقع چند سال پس از آن بود که فردیناند لوییس آلسیندور جونیور نام کریم عبدالجبار را در سن ۲۴ سالگی برای خود برگزید. در این زمان او به تیم میلواکی باکس پیوسته بود و نخستین قهرمانی خود در مسابقات NBA را جشن می‌گرفت. در آن دوران دیگر او مربی وودن را کنار خود نمی‌دید و آن دو برای همیشه از هم جدا شده بودند. با این حال تماس کریم عبدالجبار با جان وودن هیچ‌گاه قطع نشد و ارتباط صمیمانه‌ی آن‌ها با یکدیگر تا سال ۲۰۱۰ میلادی یعنی زمان مرگ آقای مربی ادامه یافت.

کریم عبدالجبار مردی برای تمام فصول

مسلما مهم‌ترین افتخارات دوران زندگی کریم عبدالجبار به رکوردهایی که هنگام حضور در زمین بسکتبال به ثبت رسانده است مربوط می‌شود. رکوردهایی که بسیاری از آن‌ها پس از گذشت چیزی نزدیک به چهار دهه هنوز دست نخورده باقی مانده‌اند. در پایان متن پیش رو می‌توانید بخش مهمی از این رکوردها را از نظر بگذرانید.

با این حال موفقیت‌های این بسکتبالیست دو متر هجده سانتیمتری تنها به دنیای ورزش محدود نمی‌شود. همان‌گونه که در سطور پیشین این متن هم به آن اشاره شد با احتساب کتاب جدید کریم عبدالجبار او اکنون ۱۲ کتاب را به رشته‌ی تحریر در آورده است. کتاب‌هایی که علاوه بر آثار زندگی‌نامه محور او شامل کتاب‌های کاملا متفاوتی نظیر داستان‌های مصور کودکان و نوجوانان نیز می‌شود. شاید مدرک دانشگاهی او در زمینه‌ی هنر مزید بر علت بوده تا همواره علاوه بر دنیای ورزش، در عالم فرهنگ و هنر نیز بسیار فعال باشد.

البته عرصه‌ی ورزش و فرهنگ تنها عرصه‌هایی به شمار نمی‌رود که کریم عبدالجبار بخت خود را در آن‌ها آزموده و موفق به کسب ارزش و اعتبار قابل توجهی شده است. با یک نگاه ساده ردپای این ورزشکار بلند قامت را حتی در دنیای سینما و تلویزیون نیز می‌توان مشاهده کرد.

بدون احتساب آثاری که کریم عبدالجبار در آن‌ها به عنوان هنرپیشه‌ی مهمان حضور یافته است، تعداد کارهای مهم او در دنیای سینما و تلویزیون را می‌توان در قالب بیش از ۲۲ فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی مختلف طبقه‌بندی کرد. شاید ماندگارترین آن‌ها در ذهن مخاطبان سینما ایفای نقش حکیم در فیلم سینمایی بازی مرگ (محصول سال ۱۹۷۹ میلادی) باشد. فیلمی که او در آن با بروس لی فقید هم‌بازی بود و نقش یکی از هماوردان او را بر عهده داشت.

عبدالجبار هماورد بروس لی

حدود یک دهه پیش از اکران این فیلم، کریم عبدالجبار ریزه‌کاری‌های هنرهای رزمی و جیت کوندو را زیر نظر بروس لی فرا گرفت. یعنی درست در همان روزهایی که مشغول به پایان رساندن تحصیل خود را در رشته‌‌ی هنر بود. بنابراین او علاوه بر ورزش بسکتبال به هنرهای رزمی نیز اشراف داشت. شاید دلیل اصلی حضور او در فیلم بازی مرگ به دلیل همان آشنایی و رفاقتی بود که از دیرباز با هنرپیشه‌ی نقش اصلی این فیلم یعنی بروس لی داشت. در مجموع شاید بتوان کریم عبدالجبار را مرد همه کاره‌ای لقب داد که موفق شده در تمام عرصه‌هایی که آن‌ها را آزموده پیروزی‌های قابل توجهی کسب کند.

لیست رکوردها و افتخارات کریم عبدالجبار در ورزش بسکتبال:

  • قهرمانی در لیگ بسکتبال NBA (با دو تیم میلواکی باکس و لس‌ انجلس لیکرز) برای شش بار
  • دریافت جایزه بهترین گل‌زن سال برای دو بار
  • دریافت جایزه بهترین دفاع زیر حلقه برای یک بار
  • دریافت جایزه بهترین بلاک کننده‌ی سال برای چهار بار
  • دریافت جایزه ارزشمندترین بازیکن زمین از لحاظ درصد گلزنی برای یک بار
  • دریافت جایزه ارزشمندترین بازیکن از سوی خبرگزاری‌های ورزشی برای شش بار
  • دریافت جایزه بهترین بازیکن جوان سال ۱۹۷۰ در لیگ NBA
  • انتخاب در تیم منتخب تمام ستارگان لیگ NBA برای نوزده بار
  • دریافت جایزه ارزشمندترین بازیکن حاضر در فینال لیگ NBA برای دو بار
  • انتخاب در تیم منتخب NBA (تیم اول و دوم) برای پانزده بار
  • انتخاب به عنوان بهترین بازیکن تدافعی حاضر در لیگ برای یازده بار

لازم به ذکر است که کریم عبدالجبار در طول دوران ورزشی خود در لیگ NBA در مجموع موفق به کسب ۳۸ هزار و ۳۸۷ امتیاز برای تیم‌های مطرحی که در آن‌ها بازی می‌کرده شده است. رکوردی که هنوز هیچ کدام از بازیکنان لیگ NBA نتوانسته‌اند به آن دست یابند. به این ترتیب این بازیکن دو متر و هجده سانتیمتری هنوز هم به عنوان امتیاز آورترین بازیکن لیگ NBA در طول تمام دوران‌ها محسوب می‌شود. علاوه بر آن رکورد کسب تعداد قهرمانی در لیگ NBA نیز  همچنان به او تعلق دارد. البته به موارد فوق می‌توان افتخارات دیگری نظیر دریافت جایزه‌ی بهترین ورزشکار سال از سوی منابع مختلف ورزشی و غیر ورزشی را نیز اضافه کرد. افتخاراتی که موجب شده‌اند بسیاری از کارشناسان مهم بسکتبال نام کریم عبدالجبار را در لیست پنج بازیکن برتر لیگ بسکتبال NBA در طول تاریخ برگزاری این لیگ قرار دهند. حتی بسیاری از منابع ورزشی او را پس از مایکل جوردن دومین بازیکن برتر تاریخ لیگ NBA می‌دانند.

منبع: رولینگ استون (مطلبی که از نظر گذراندید تحلیل اختصاصی نویسندگان و مترجمان مجله قرمز بود از مقاله‌ای که در منبع یاد شده به نگارش در آمده است)

در صورت تمایل می‌توانید با نظرات خود در بخش کامنت، ما را در بهبود کیفیت مطالب بخش ورزش مجله قرمز یاری کنید.