انتخاب هوشمندانه مکان هر سکانس در فیلمنامه، یکی از راههای موفقیت فیلمنامه است. نگارش یک فیلمنامه از ابتدایی‌ترین قسمتهای تولید یک فیلم است. بعد از خوانش فیلمنامه و تصمیم گیری برای ساخت آن است که فیلم وارد مرحله‌ی پیش تولید می‌شود. پیش تولید هر فیلمی، یکی از مراحل سخت است اما اگر فیلمنامه‌ی شما به طرز هوشمندانه ای نوشته شده باشد، میتواند مراحل پیش تولید و تولید فیلم را آسان‌تر سازد.
در مرحله‌ی پیش‌تواید و تولید یک فیلم، همه چیز بایستی تحت نظارت و مدیریت صحیح قرار گیرد. موقعی که زمان بررسی لوکشین‌ها فرا می‌رسد، چیزهای بسیار زیادی هست که نباید از خاطر فیلمساز فراموش گردد تا تولید فیلم به خوبی به سرانجام برسد. اما شما بعنوان نویسنده‌ی فیلمنامه می‌توانید این مراحل سخت را آسان سازید. اگر شما بعنوان نویسنده‌ی فیلمنامه در حال فعالیت هستید، هرچه بیشتر بتوانید برای هر سکانس خود فکر کرده و انتخاب هوشمندانه‌تری داشته باشید، فیلمنامه‌ی شما قابلیت تولید بیشتری پیدا خواهد کرد. اینکه بعنوان فیلمنامه نویس با قیمت‌های هر لوکیشین آشنا باشید و بدانید هر مکانی که برای فیلمبرداری انتخاب می‌شود، چه میزان هزینه برای تهیه کننده‌ی آن دربر خواهد داشت، یکی از روشهای انتخاب هوشمندانه لوکیشین در فیلمنامه است که تولید فیلم را با موفقیت بیشتری روبرو خواهد نمود.
انتخاب هوشمندانه چگونه خواهد بود؟
به هنگام آغاز نگارش فیلمنامه، اینکه راجع به روند کلی داستان، یک تصویر کامل و منسجم داشته باشید و بدانید قرار است اتفاقات فیلمنامه از لحظه‌ی شروع تا پایان و حتی در وسط فیلم، چگونه رخ دهد، بسیار مهم و حیاتی است . البته اگر قصد دارید فیلمنامه‌ای بنویسید که به لحاظ تولید، مقرون به صرفه باشد. اما در غیر این صورت اگر صرفا در حد مشق قلم است احتیاجی نیست به اینکه انتخاب هوشمندانه برای سکانس‌های فیلمنامه داشته باشید.
این را در نظر بگیرید که اگر شما در ابتدای امر برنامه‌ای برای تولیدی بودن فیلمنامه نداشته باشید، قطعا تهیه کننده یا سرمایه گذار نیز این برنامه را نخواهند داشت. پس فقط در صورتیکه هدف شما نگارش یک فیلمنامه‌ی قابل تولید است بهتر است ادامه‌ی این مقاله را بخوانید.
چگونگی برنامه‌ریزی برای انتخاب هوشمندانه لوکشین‌ها
به خاطر داشته باشید هر آنچه که شما بعنوان نویسنده، در قالب واژه‌ها در متن فیلمنامه‌ی خود می‌نویسید، قرار است به گونه‌ای روی پرده نشان داده شود، یعنی به صورت تصویری درآید. در نتیجه اگر متوجه‌ی محدودیت‌های مالی شوید، به شما کمک می‌کند تا انتخاب هوشمندانه‌ای در انتخاب واژه‌هایی که در متن فیلمنامه می‌‌آورید داشته باشید.
فهم این نکته، بسیار کلیدی است که چه چیزی و چه مکانی و چه نوع بازی‌هایی به صرفه است و کدام هزینه‌بر است و به صرفه نیست. اینکه بدانید هر سکانس شما چه میزان زمان می‌برد تا تمام شود و یا اینکه آیا فلان نما، برای فیلمبرداری چه هزینه‌ای در بر دارد، یعنی انتخاب هوشمندانه شما در چگونگی قصه پردازی. در نتیجه بهترین راه برای اینکه بتوانید چنین فیلمنامه‌ای بنویسید، این است که در ابتدا خلاصه‌ای از فیلمنامه را به نگارش در آورید تا متوجه شوید قرار است روند کلی داستان به چه صورتی باشد و شما چطور می‌توانید انتخاب‌های هوشمندانه‌ای برای قصه پردازی داشته باشید. دانستن نکاتی مثل پایان داستان، پیچش‌ها و غافلگیری‌هایی که قرار است صورت گیرد و کلا قسمتهای مهم داستان، میتواند به خوبی شما را در این مسیر، هدایت نماید.
نمی‌توان گفت که فقط یک روش برای نوشتن فیلمنامه وجود دارد، اما می‌توان به روشهایی که بیشتر استفاده شده و بهتر کار داده است اشاره‌ای داشت. یکی از این روشها، این است که پس از اینکه یک خلاصه‌ی جامع و کلی از فیلمنامه نوشتید، آن را به قسمتهای کوچک تقسیم نمایید. یعنی فیلمنامه‌ی خود را، خرد خرد کرده و هر بخش از آن را روی یک تکه کاغذ کوچک بنویسید.
بدین منظور، در ابتدا فیمنامه را به هشت قسمت تقسیم نمایید و سپس شروع کنید به دسته بندی عناصر مختلف فیلمنامه از جمله شخصیت‌ها، موانع داستانی، نقاط عطف داستانی، فضاها و به طور کلی هر عنصری که حضورش در فیلمنامه از اهمیت بالایی برخوردار است و نمی‌توان آن‌را حذف نمود.
مثلا اگر یکی از لوکیشین‌های اصلی شما انبار گمرگ است و نمی‌توان آن‌را حذف کرد بایستی بدانید که اجاره و کسب مجوزهای لازم برای چنین لوکیشنی چه میزان هزینه‌بر خواهد بود؟ این روش را حتی اگر فیلمنامه شما برای یک فیلم کوتاه نیز در حال نگارش است، بایستی به کار ببرید.
اگر قرار است شخصیت‌های فیلمنامه در یک مکان بسیار حساس، یک دیالوگ نسبتا طولانی و موثر داشته باشند، بایدبه خوبی بدانید هزینه‌ی حضور عوامل فیلم در این مکان چقدر است، چرا که قطعا نمی‌خواهید به خاطر پرخرج بودن حضور عوامل فیلمبرداری در آن مکان، خیلی سریع سروته قضیه را هم بیاورید و آن دیالوگ‌های حیاتی و مهم را فقط برای کم کردن هزینه‌ها حذف نمایید. این کار به ضرر فیلم شما تمام خواهد شد. پس بهتر است قبل از شروع فیلمبرداری و در موقع نگارش فیلمنامه، از تمام این موارد آگاه باشید تا هر انتخابی در واژه‌ها انجام می‌دهید انتخاب هوشمندانه تری باشد.
طراحی صحنه و میزانسن
یکی دیگر از عناصر مهم فیلمنامه نویسی و ساخت فیلم، به غیر از جنبه‌ی اقتصادی آن، در نظر گرفتن جنبه‌ی هنری فیلم است و یکی از این جنبه‌های هنری، میزانسن هر سکانس است. به عبارتی دیگر انتخاب لوکیشن‌ها و هر آنچه در آن لوکشین وجود دارد به این سبب مهم است که این انتخاب‌ها، دارای بار معنایی هستند و میتوانند روی انتفال یا عدم انتقال مفهوم مورد نظر شما، تاثیر بگذارند.
مکان هر اتفاق، مهم است. مکان بعنوان بک‌گراند یک اتفاق، اگر چه شاید دیده نشود اما تاثیر حسی خودش را روی آن اتفاق می‌‌گذارد. پس علاوه بر بحث هزینه‌ی هر مکان، بحث هنری بودن انتخاب آن مکان را نیز بایستی مد نظر داشته باشید.
در نتیجه بهتر است نسبت به میزانسن بندی و به طور کلی هر آنچه که قرار است در تصویر دیده شود و نیز مکان هر اتفاق، یک دانش کلی بدست آورید. اینکه حضور هر یک از اشیاء در دوربین میتواند یک بار معنایی خاصی را به فیلم اضافه یا کم نماید را متوجه شوید تا به هنگام نگارش فیلمنامه، با داشتن چنین درکی، دست به قلم شوید.
صحنه‌های طبیعی و واقعی، یا خود طبیعت، میتوانند به خودی خود دارای میزانس مناسب باشند حتی اگر سبک معماری خاص خود را داشته باشند. این صحنه ها میتوانند آن حسی را که مد نظر شماست به مخاطب منتقل نمایند. حتی نور و یا روشنایی طبیعی یک صحنه نیز میتواند حس‌های مختلفی را انتقال دهد و گاهی نیاز است برای یافتن چنین مکانی، راه دوری را طی نمایید تا بتوانید از بافت موجود در آن مکان طبیعی استفاده نموده و به معنای فیلم خود اضافه نمایید.
حس‌های مختلفی از ترس گرفته تا تنهایی و خشم و غیره، همگی به کمک انتخاب هوشمندانه‌ی مکان درفیلمنامه میتوانند تقویت شوند. مثلا یک عمارت بزرگ با مبلمان کم که بزرگ اما خالی به نظر می‌رسد، میتواند حس تنهایی شخصیت را چندین برابر نسبت به خانه‌ای کوچک و پر از خرت و پرت، به مخاطبین فیلم منتقل نماید. پس بخشی از انتخاب هوشمندانه هر سکانس در فیلمنامه، بایستی مربوط شود به تاثیری که آن مکان بر روی انتقال حس داستان و شخصیت‌ها به مخاطب دارد.
نتیجه گیری نهایی
گاهی اوقات در مرحله‌ی تولید فیلم، برنامه‌ها آنجور که برنامه ریزیشده بودند پیش نمی‌روند. اتفاقات غیر قابل پیش بینی همیشه وجود دارند، از مشکلات مالی و کم آمدن بودجه گرفته تا بازیگران یا عوامل پشت پرده که ممکن است به هر دلیلی در روند تهیه فیلم اخلال ایجاد کنند. در نتیجه هنوز کماکان انتخاب هوشمندانه‌ی صحنه‌ها و مکان‌های فیلمنامه، آن‌چیزی است که به خوبی می‌توانید روی آن حساب کنید. البته به این نیز می‌توانید فکر کنید که داشتن یک مکان ذخیره برای روز مبادا نیز میتواند راه حل خوبی باشد چرا که اگر به هر دلیل، لوکیشن اصلی شما با مشکل مواجه شود می‌توانید از آن مکان جایگزین استفاده نمایید.
به هر حال، هم بحث صنعتی بودن فیلم و هزینه‌ها، و هم مسئله‌ی هنری بودن فیلم، هر دو آنقدر دارای ابعاد متخلف هستند که گاهی به سختی می‌شود همه را در حافظه نگه داشت و هنگام نگارش فیلمنامه از همه‌ی آنها غافل نماند. اما اگر تا جای ممکن بتوانید این موارد را در نظر داشته باشید، در نهایت فیلمنامه‌ی شما دارای پتانسیل بیشتری برای ساخت است و در مقایسه با فیلمنامه‌ای که این موارد را به هیچ وجه لحاظ نکرده است دارای شانس بیشتری است.
شاید فکر کنید با اینهمه محدودیت که برای خودتان در نظر گرفته‌اید، نگارش فیلمنامه کاری بسیار سخت و طاقت فرسا و شاید غیرممکنی باشد، اما اینطور نیست. به خاطر داشته باشید که شما اگر بتوانید با وجود همین محدودیت‌ها، فیلمنامه‌ای با پتانسیل تولید بالا به نگارش درآورید نویسنده‌ای خواهید بود که توانسته با کمترین وسیله، بیشترین کار را انجام دهد.
ترجمه اختصاصی مجله قرمز
منبع : Inktip